W prezentowanej publikacji przedstawiono regulacje dotyczące międzynarodowego, wspólnotowego i polskiego prawa celnego na tle wybranych problemów międzynarodowego prawa gospodarczego. Dodatkowo książka została wzbogacona o orzecznictwo ETS i zilustrowana raportami Paneli oraz Organu Odwoławczego WTO.Podręcznik został przygotowany z myślą o studentach prawa i nauk ekonomicznych. Autorzy mają nadzieję, że - z uwagi na liczne odwołania do judykatury - niniejsze opracowanie może stanowić użyteczny instrument w pracy radców prawnych, adwokatów, agentów celnych, pracowników administracji celnej oraz sędziów sądów administracyjnych.W drugim wydaniu książki zaprezentowano podstawowe różnice pomiędzy regulacją obowiązującą we Wspólnocie Europejskiej od lat 90. ubiegłego wieku a przepisami zmodernizowanego kodeksu celnego. Przywołano również aktualne orzeczenia ETS i sądów polskich.

Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział pierwszy
ZAGADNIENIA OGÓLNE
1. Problematyka definicji cła i prawa celnego
2. Rys historyczny prawa celnego
3. Źródła prawa celnego
3.1. Katalog źródeł prawa celnego
3.2. Prawo międzynarodowe wśród źródeł prawa celnego
3.3. Prawo wspólnotowe wśród źródeł prawa celnego
3.4. Prawo krajowe wśród źródeł prawa celnego
4. Wykładnia prawa celnego
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Regulacja prawnomiędzynarodowa a wykładnia przepisów
4.3. Regulacja wspólnotowa a wykładnia przepisów
4.4. Ingerencyjny charakter prawa celnego a jego wykładnia
Rozdział drugi
PRAWNOMIĘDZYNARODOWA REGULACJA PROBLEMATYKI CELNEJ
1. Światowa Organizacja Handlu (WTO)
1.1. Wprowadzenie
1.2. Porozumienie ustanawiające WTO
1.3. WTO jako organizacja międzynarodowa
1.4. Filary WTO
1.4.1. GATT
1.4.2. GATS
1.4.3. TRIPS
1.5. Zasada niedyskryminacji
1.5.1. Klauzula największego uprzywilejowania
1.5.2. Klauzula narodowa
1.6. Rozwiązywanie sporów w ramach WTO
1.7. Sankcje w ramach WTO
2. Światowa Organizacja Celna (WCO)
3. Taryfy celne i inne bariery w dostępie do rynku
3.1. Kategoryzacja barier
3.2. Taryfy celne
3.3. Bariery pozataryfowe. Kwoty
3.4. Państwowe przedsiębiorstwa handlowe (STEs)
3.5. Techniczne bariery w handlu
3.6. Regionalne ugrupowania integracji gospodarczej (FTA i CU)
Rozdział trzeci
PRAWO MIĘDZYNARODOWE A PRAWO WSPÓLNOTOWE
1. Uwagi wstępne
2. Skutek bezpośredni umów międzynarodowych we wspólnotowym porządku prawnym
2.1. Związanie instytucji WE oraz państw członkowskich postanowieniami umów międzynarodowych
2.2. Możliwość bezpośredniego powoływania się na umowy zawarte w ramach WTO
2.3. Formuła Fediol
2.4. Formuła Nakajima
2.5. Sprawa Biret
3. Doktrynalna krytyka stanowiska ETS
Rozdział czwarty
WSPÓLNOTA EUROPEJSKA JAKO UNIA CELNA
1. Unie celne
2. Artykuł 23 i 25 TWE
3. Zakaz stosowania ceł i wszelkich opłat o skutku równoważnym
4. Zakaz ograniczeń ilościowych oraz środków o skutku równoważnym
5. Wspólna Taryfa Celna
Rozdział piąty
POLITYKA CELNA WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ
1. Definicja polityki celnej
2. Typologia polityki celnej
3. Wspólna polityka handlowa WE
4. Zasadnicze cechy polityki celnej Wspólnoty Europejskiej
Rozdział szósty
ELEMENTY KALKULACYJNE
1. Wprowadzenie
2. Taryfa celna
2.1. Rola taryfy celnej
2.2. Klasyfikacja taryfowa i Wspólna Taryfa Celna
2.3. TARIC i inne taryfy użytkowe
2.4. Interpretacja przepisów klasyfikacyjnych
2.4.1. ORINS
2.4.2. Wykładnia językowa porównawcza
2.4.3. Znaczenie not wyjaśniających oraz opinii klasyfikacyjnych WCO
2.4.3.1. Orzecznictwo sądów polskich
2.4.3.2. Orzecznictwo ETS
2.4.4. Znaczenie aktów wydawanych przez Komisję
2.4.5. Znaczenie orzecznictwa ETS
2.4.6. Znaczenie praktyki zagranicznej
2.5. Wiążąca informacja taryfowa
2.5.1. Charakterystyka ogólna
2.5.2. Okres związania organów celnych WIT
2.5.3. Baza EBTI
2.5.4. Postępowanie w wypadku sprzecznych WIT
2.5.5. WIT w zmodernizowanym kodeksie celnym
2.6. Stawki celne
3. Wartość celna
3.1. Znaczenie przepisów dotyczących wartości celnej
3.2. Prawnomiędzynarodowa regulacja wartości celnej
3.3. Metody ustalania wartości celnej
3.3.1. Katalog metod ustalania wartości celnej
3.3.2. Metoda wartości transakcyjnej
3.3.3. Niedopuszczalność stosowania metody wartości transakcyjnej
3.3.3.1. Uwagi ogólne
3.3.3.2. Ograniczenia w dysponowaniu lub użytkowaniu towarów
3.3.3.3. Warunki i świadczenia o wartości niemożliwej do określenia
3.3.3.4. Udział sprzedawcy w dochodach kupującego
3.3.3.5. Powiązanie sprzedawcy i nabywcy
3.3.4. Metody wartości transakcyjnej towarów identycznych oraz podobnych
3.3.5. Metoda ceny jednostkowej
3.3.6. Metoda wartości kalkulowanej
3.3.7. Metoda "ostatniej szansy"
3.4. Doliczenia i odliczenia od ceny faktycznie zapłaconej lub należnej
3.4.1. Wprowadzenie
3.4.2. Doliczanie wydatków poniesionych przez kupującego
3.4.3. Doliczanie wartości niektórych towarów i usług dostarczonych przez kupującego
3.4.4. Doliczanie honorariów, tantiem i opłat licencyjnych
3.4.5. Doliczanie dochodu z tytułu dalszej odsprzedaży, dyspozycji lub wykorzystania towarów
3.4.6. Koszty transportu i ubezpieczenia oraz koszty związane z transportem
3.4.7. Odliczanie odsetek wynikających z umowy o finansowaniu
3.4.8. Inne odliczane koszty
3.4.9. "Wyodrębnienie" z ceny faktycznie zapłaconej lub należnej
3.5. Korekta wartości celnej - zarys problematyki
3.6. Deklaracja wartości celnej
3.7. Wartość celna w z.k.c
4. Pochodzenie towarów
4.1. Znaczenie ustalenia pochodzenia towaru
4.2. Preferencyjne a niepreferencyjne reguły pochodzenia towarów
4.3. Niepreferencyjne pochodzenie towarów
4.4. Pochodzenie preferencyjne
4.4.1. Ogólne zasady
4.4.2. Kumulacja
4.4.3. Dowód preferencyjnego pochodzenia
4.5. Wiążąca informacja o pochodzeniu
4.6. Regulacja pochodzenia towarów w z.k.c.
Rozdział siódmy
WPROWADZENIE TOWARÓW NA OBSZAR CELNY WSPÓLNOTY
1. Dozór celny nad wprowadzanymi towarami
2. Przemieszczanie wprowadzonych towarów
3. Przedstawienie towarów organom celnym
4. Deklaracja skrócona
5. Obowiązek nadania przeznaczenia celnego przedstawionym towarom
6. Czasowe składowanie towarów
7. Uwagi końcowe
Rozdział ósmy
PRZEZNACZENIA CELNE
1. Uwagi ogólne
2. Procedury celne - wprowadzenie
2.1. Procedury przewidziane we wspólnotowym kodeksie celnym
2.2. Objęcie towarów procedurą celną
2.2.1. Zgłoszenie celne
2.2.2. Sprostowanie zgłoszenia
2.2.3. Unieważnienie zgłoszenia
2.2.4. Znaczenie daty przyjęcia zgłoszenia celnego
2.2.5. Weryfikacja zgłoszenia celnego
2.2.6. Zapewnienie tożsamości towarów
2.2.7. Zwolnienie towarów
2.2.8. Regulacja sytuacji towarów
2.2.9. Procedury uproszczone
2.2.10. Kontrola zgłoszeń po zwolnieniu towarów
3. Dopuszczenie do swobodnego obrotu
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Objęcie towarów procedurą
3.3. Właściwość przepisów z dnia przyjęcia zgłoszenia celnego
3.4. Uproszczenia związane ze zgłoszeniem do procedury
3.5. Stawka zerowa bądź obniżona z uwagi na przeznaczenie
3.6. Utrata statusu celnego towarów wspólnotowych
4. Wywóz
5. Procedury zawieszające i gospodarcze procedury celne
6. Tranzyt zewnętrzny
6.1. Wprowadzenie
6.2. Podstawy normatywne
6.3. Przebieg procedury tranzytu zewnętrznego
6.4. Wspólna procedura tranzytowa
6.5. Tranzyt z użyciem karnetu TIR
6.6. Tranzyt z użyciem karnetu ATA
6.7. Manifest reński
6.8. Towary NATO
6.9. Tranzyt przesyłek pocztowych
6.10. Specyficzne formy transportu
7. Skład celny
7.1. Istota procedury
7.2. Typy składów celnych
7.3. Obowiązki związane z procedurą
7.4. Zwyczajowe zabiegi
7.5. Dodatkowe możliwości
7.6. Procedura składu celnego a wartość celna
8. Uszlachetnianie czynne
8.1. Wprowadzenie
8.2. System zawieszeń a system ceł zwrotnych
8.3. Pozwolenie i warunki jego uzyskania
8.4. Współczynnik produktywności
8.5. Przebieg procedury
8.6. Dług celny w systemie zawieszeń
8.7. Zwrot lub umorzenie należności w systemie ceł zwrotnych
8.8. Użycie towarów ekwiwalentnych
9. Przetwarzanie pod kontrolą celną
9.1. Istota procedury
9.2. Pozwolenie
9.3. Dług celny
9.4. Preferencje taryfowe
10. Odprawa czasowa
10.1. Istota procedury
10.2. Pozwolenie
10.3. Termin
10.4. Należności celne przywozowe
10.5. Dług celny
10.6. ATA oraz CPD
11. Uszlachetnianie bierne
11.1. Wprowadzenie
11.2. Pozwolenie i warunki jego uzyskania
11.3. Przebieg procedury
11.4. Całkowite lub częściowe zwolnienie od cła
11.5. System standardowej wymiany
12. Tranzyt wewnętrzny
13. Wolne obszary celne i składy wolnocłowe
13.1. Geneza wolnych obszarów celnych i składów wolnocłowych
13.2. Pojęcie wolnego obszaru celnego i składu wolnocłowego
13.3. Tworzenie wolnych obszarów celnych i składów wolnocłowych
13.4. Wprowadzanie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego
13.5. Funkcjonowanie wolnych obszarów celnych i składów wolnocłowych
13.6. Wyprowadzanie towarów z wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego
14. Inne przeznaczenia celne
14.1. Wprowadzenie
14.2. Powrotny wywóz towarów
14.3. Zniszczenie towarów
14.4. Zrzeczenie się towarów na rzecz Skarbu Państwa
15. Procedury celne w z.k.c.
Rozdział dziewiąty
OPERACJE UPRZYWILEJOWANE
1. Wprowadzenie
2. Zwolnienia
3. Towary powracające
4. Produkty rybołówstwa morskiego oraz inne produkty wydobyte z morza
5. Zmiany wynikające z z.k.c.
Rozdział dziesiąty
DŁUG CELNY
1. Pojęcie długu celnego
2. Zabezpieczenie kwoty długu celnego
2.1. Uwagi wstępne
2.2. Klasyfikacja zabezpieczeń
2.3. Forma zabezpieczenia
2.4. Wysokość zabezpieczenia
2.5. Zwolnienie zabezpieczenia
3. Powstanie długu celnego
3.1. Wprowadzenie
3.2. Dług celny w przywozie
3.3. Dług celny w wywozie
3.4. Solidarność dłużników
3.5. Moment powstania długu celnego
3.6. Miejsce powstania długu celnego
3.7. Dług celny a czynności i towary nielegalne
4. Zaksięgowanie i podanie do wiadomości dłużnika kwoty należności wynikającej z długu celnego
4.1. Obliczenie kwoty należności
4.2. Zaksięgowanie kwoty należności
4.3. Zaksięgowanie retrospektywne
4.4. Odstąpienie od retrospektywnego zaksięgowania
4.5. Powiadomienie dłużnika o kwocie należności
5. Uiszczenie należności
5.1. Termin uiszczenia należności
5.2. Odroczenie płatności
5.3. Zawieszenie obowiązku uiszczenia cła
5.4. Termin dokonania zapłaty kwoty należności
5.5. Forma płatności
6. Inne sposoby wygaśnięcia długu celnego
7. Zwrot i umorzenie należności celnych
7.1. Regulacje ogólne
7.2. Należności celne nienależne lub wadliwie zaksięgowane
7.3. Unieważnienie zgłoszenia celnego
7.4. Towary wadliwe lub niezgodne z warunkami kontraktu
7.5. Inne sytuacje objęte zakresem zastosowania art. 239 w.k.c.
7.5.1. Regulacja zawarta w w.k.c.
7.5.2. Regulacja zawarta w r.w.
7.5.3. Ogólna klauzula słuszności
7.5.4. Tryb zwrotu
8. Dług celny w z.k.c.
Rozdział jedenasty
ANTYDUMPING
1. Wprowadzenie
1.1. Definicja
1.2. Antydumping a fair trade
2. Regulacja antydumpingu
2.1. Artykuł VI GATT
2.2. Porozumienie o stosowaniu artykułu VI GATT
3. Postępowania antydumpingowe
3.1. Wszczęcie postępowania
3.2. Postępowanie dowodowe
4. Ustalenie dumpingu
4.1. Wstęp
4.2. Podobny produkt
4.3. Normalna wartość produktu i cena eksportowa
4.3.1. Zasada podstawowa
4.3.2. Dodatkowe metody obliczania wartości produktu
4.3.3. Sprzedaż poniżej kosztów
4.3.4. Porównanie
4.3.5. Metody porównania
4.3.5.1. Uśrednianie (Averaging)
4.3.5.2. Zerowanie (Zeroing)
5. Ustalenie szkody
5.1. Poważna szkoda lub groźba poważnej szkody
5.2. Czynniki podlegające ocenie przy ustalaniu szkody
5.3. Czynniki podlegające ocenie przy ustalaniu groźby poważnej szkody
5.4. Związek przyczynowy
5.5. Przemysł krajowy
6. Nałożenie środków antydumpingowych
6.1. Środki tymczasowe
6.2. Cła antydumpingowe
6.2.1. Podstawowe zasady
6.2.2. Retroaktywność
6.2.3. Przegląd
6.3. Zobowiązania cenowe
6.4. Środki przeciwdziałające obejściu prawa
7. Regulacja wspólnotowa w zarysie
7.1. Uwagi wstępne
7.2. Regulacja antydumpingu
7.2.1. Ustalenie dumpingu
7.2.2. Ustalenie szkody
7.3. Postępowanie antydumpingowe
Rozdział dwunasty
SUBSYDIA
1. Wprowadzenie
2. Definicja subsydiów
2.1. Pojęcie podstawowe
2.2. Wkład finansowy
2.3. Przypisanie wkładu finansowego rządowi
2.4. Przyznana korzyść
2.4.1. Uwagi wstępne
2.4.2. Metoda prywatnego inwestora
2.4.3. Metoda kosztów produkcji
2.5. Specyficzny odbiorca
3. Rodzaje subsydiów
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Subsydia zakazane
3.3. Subsydia zaskarżalne i niezaskarażalne
3.3.1. Subsydia powodujące szkodę
3.3.1.1. Szkoda
3.3.1.2. Groźba szkody
3.3.1.3. Faktyczne opóźnienie utworzenia przemysłu krajowego
3.3.1.4. Związek przyczynowy
3.3.2. Zniweczenie lub osłabienie
3.3.3. Poważny uszczerbek
4. Przeciwdziałanie subsydiom
4.1. Wstęp
4.2. Środki multilateralne
4.2.1. Subsydia zakazane
4.2.2. Subsydia zaskarżalne
4.3. Środki wyrównawcze (CVDs)
4.3.1. Warunki nałożenia CVDs
4.3.2. Postępowanie w sprawie CVDs
4.3.3. Nałożenie CVDs
4.3.3.1. Tymczasowe środki wyrównawcze
4.3.3.2. Dobrowolne zobowiązania
4.3.3.3. Ostateczne środki wyrównawcze
5. Przegląd CVDs
5.1. Typy przeglądów
5.2. Przegląd administracyjny
5.3. Przegląd kończący
6. Regulacja wspólnotowa w zarysie
Rozdział trzynasty
ŚRODKI OCHRONNE
1. Wstęp
2. Historia regulacji GATT/WTO
3. Podstawy prawne stosowania środków ochronnych
3.1. Artykuł XIX GATT
3.2. AS
4. Definicje podstawowych pojęć
4.1. Ustalenie zwiększonego importu
4.2. Nieprzewidziany rozwój sytuacji
4.3. Ustalenie szkody
4.3.1. Ciężka szkoda
4.3.2. Groźba ciężkiej szkody
4.3.3. Czynniki podlegające rozpoznaniu przy ustalaniu szkody lub jej groźby
4.3.4. Związek przyczynowy
5. Ograniczenia stosowania środków ochronnych
5.1. Zasada podstawowa
5.2. Zasada niedyskryminacji
5.3. Zasada nieprzypisania
5.4. Zakres środków ochronnych
5.5. Selektywność
6. Postępowanie w sprawie zastosowania środków ochronnych
7. Kompensacja
8. Czas trwania i przegląd porozumienia w sprawie środków ochronnych
9. Środki ochronne dla zapewnienia równowagi bilansu płatniczego
9.1. Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu (GATT)
9.2. Światowa Organizacja Handlu (WTO)
10. Środki ochronne w zakresie handlu tekstyliami i odzieżą
11. Dobrowolne ograniczenia eksportowe
12. Regulacja wspólnotowa w zarysie
12.1. Stosowanie środków ochronnych
12.2. Procedura stosowania środków ochronnych
Rozdział czternasty
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH CELNYCH
1. Postępowanie celne w prawie międzynarodowym
2. Zasady postępowania celnego w prawie wspólnotowym
2.1. Uwagi ogólne
2.2. Decyzja według w.k.c
2.3. Zaskarżalność decyzji
2.4. Wykonalność decyzji
2.5. Wzruszanie decyzji
2.6. Inne zasady
3. Polskie organy celne i kontrolne
3.1. Organy celne
3.2. Organy kontroli skarbowej
4. Zarys regulacji postępowania celnego w prawie celnym i ordynacji podatkowej
4.1. Wprowadzenie
4.2. Zasady postępowania celnego w ordynacji podatkowej
4.2.1. Rola zasad postępowania celnego
4.2.2. Zasada praworządności (art. 120 o.p.)
4.2.3. Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów celnych (art. 121 1 o.p.)
4.2.4. Zasada udzielania informacji prawnej stronom (art. 121 2 o.p.)
4.2.5. Zasada prawdy obiektywnej (art. 122 o.p.)
4.2.6. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 123 o.p.)
4.2.7. Zasada przekonywania (art. 124 o.p.)
4.2.8. Zasada szybkości (art. 125 o.p.)
4.2.9. Zasada pisemności (art. 126 o.p.)
4.2.10. Zasada dwuinstancyjności (art. 127 o.p.)
4.2.11. Zasada trwałości decyzji ostatecznych (art. 128 o.p.)
4.2.12. Zasada jawności postępowania dla stron (art. 129 o.p.)
4.3. Przebieg postępowania celnego
4.3.1. Wszczęcie postępowania celnego
4.3.2. Postanowienia
4.3.3. Decyzje
4.3.4. Odwołanie i postępowanie odwoławcze
4.3.5. Szczególne tryby wzruszania decyzji ostatecznych
4.4. Sądowoadministracyjna kontrola decyzji i postanowień
4.5. Kontrola celna
4.6. Kontrola skarbowa w zakresie ceł
5. Informacje dotyczące stosowania przepisów prawa celnego
6. Zmiany wynikające z z.k.c.
Rozdział piętnasty
PRZEDSTAWICIELSTWO W SPRAWACH CELNYCH
1. Charakterystyka ogólna instytucji
2. Rodzaje przedstawicielstwa
3. Podstawowe wymogi wobec przedstawicieli
4. Podstawowe obowiązki przedstawicieli
Rozdział szesnasty
SANKCJE ZWIĄZANE Z NARUSZENIEM PRAWA CELNEGO
1. Rodzaje sankcji
2. Sankcje wynikające z przepisów krajowych a prawo wspólnotowe
3. Sankcje administracyjne
4. Sankcje karne
4.1. Uwagi wstępne
4.2. Definicja przestępstwa celnego i wykroczenia celnego
4.3. Mała, duża i wielka wartość w przepisach k.k.s.
4.4. Odpowiedzialność za przestępstwo (wykroczenie) celne popełnione za granicą
4.4.1. Przestępstwa celne skierowane przeciwko istotnym interesom finansowym państwa polskiego oraz przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich
4.4.2. Przestępstwa celne i wykroczenia celne ujawnione w wyniku czynności kontrolnych wykonywanych poza granicami Polski
4.5. Przestępstwa i wykroczenia celne
4.5.1. Uwagi ogólne
4.5.2. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe związane z przemytem celnym
4.5.3. Wyłudzenie pozwolenia celnego, wyłudzenie zwrotu cła lub umorzenia należnego cła oraz paserstwo celne
4.5.4. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe związane z oszustwem celnym
4.5.5. Inne przestępstwa związane z naruszeniem prawa celnego
Rozdział siedemnasty
PERSPEKTYWY ZMIAN WSPÓLNOTOWEGO PRAWA CELNEGO
1. Horyzont czasowy
2. Zmiany bieżące
2.1. Kontrole celne oparte na analizie ryzyka
2.2. Upoważniony podmiot gospodarczy
2.3. Elektroniczne cło
2.3.1. Uwagi ogólne
2.3.2. Filar organizacyjny i filar informatyzacyjny
2.3.3. Filar legislacyjny
Wykaz aktów prawnych
Akty prawa międzynarodowego
Akty prawa międzynarodowego (umowy zawarte w ramach WTO/GATT)
Akty europejskiego prawa wspólnotowego
Rozporządzenia instytucji Wspólnoty
Dyrektywy
Decyzje instytucji Wspólnoty
Akty prawa polskiego
Konstytucja
Ustawy
Rozporządzenia
Wykaz orzeczeń ETS oraz SPI
Orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
Orzeczenia Sądu Pierwszej Instancji
Wykaz raportów paneli i organu odwoławczego
Skorowidz przedmiotowy
Literatura