Z BADAŃ TRZECIORZĘDU W POLSCE
(z 4 tabl., 174 fot. i 27 fig. w tekście)
INSTYTUT GEOLOGICZNY
BIULETYN 71
WYDAWNICTWA GEOLOGICZNE WARSZAWA 1954
Twarda oprawa, duży format ok. 24,5 cm x 17cm, stron 200 + część fotograficzna
+ tabl. rozkł. (w tym pod opaską)
Niski nakład 1400 + 111 egzemplarzy !!!
SPIS RZECZY :
Jadwiga RANIECKA-BOBROWSKA — TRZECIORZĘDOWA FLORA LIŚCIOWA Z KONINA
(z 32 fot. i 12 fig. w tekście)
Streszczenie : Szczątki roślinne w postaci liści, znalezione w najniższej warstwie iłów poznańskich,
bezpośrednio nad pokładem węgla brunatnego pod Koninem, przedstawiają zbiorowisko roślin
charakterystycznych dla siedliska stale podtapianego przez wody. Spośród drzew typowe dla tej flory
są: Glyptostrobus europaeus Heer, Alnus Menzelii n. sp. i Populus balsamoides Goepp.
Wiek roślin jest oceniony na mio-pliocen.
Julia DOKTOROWICZ-HREBNICKA — ANALIZA PYŁKOWA WĘGLA BRUNATNEGO Z OKOLIC ŻAR NA DOLNYM ŚLĄSKU
(z 2 tabl. i 109 fot.)
Streszczenie : Opracowano metodą analizy pyłkowej próbki z dwóch szybów: nr III i nr V, ze złoża trzeciorzędowego węgla
brunatnego pod Żarami na Dolnym Śląsku. Złoże to stanowi dalszy ku wschodowi ciąg osadów węglonośnych środkowej części
Łużyc Dolnych w Niemczech. Pomijając pewne różnice natury lokalnej, obydwa profile dostarczyły zgodnych danych co do charakteru
flory pyłkowej oraz co do wartości procentowych poszczególnych typów spor i pyłków. Uzyskane wyniki — na tle pyłkowego elementu
mioceńskiego bardzo wysoki procent koniferów z przewagą pyłków Sequoia — Poll. polyformosus Fr. Thiergart, nagła inwazja pyłków
Caslanea — Poll. exactus R. Pot., poważna pozycja procentowa Rhus — Poll. pseudocingulum R. Pot., wreszcie horyzont
Sciadopitys — Poll. serratus R. Pot. oraz obecność roślinności bagiennej w poziomach nad spągiem — pozwalają na przypuszczenie,
że mamy do czynienia z pokładem, który powstał prawdopodobnie w tym okresie co dolny pokład Łużyc Dolnych
(kopalnia Marga k. Senftenbergu — Thiergart) i dolny pokład kopalni Babina (Raatz), sąsiadującej z omawianym rejonem,
typowane przez autorów na miocen dolny.
Anatol ZIELIŃSKI — KONTAKT MIOCENU Z KARBONEM W OKOLICY WSI MAKOSZOWY (NA POŁUDNIE OD ZABRZA)
(z 2 tabl. i 1 fig. w tekście)
Streszczenie : Zbadano kontakt osadów mioceńskich z karbońskimi, udostępniony w jednym z odsłonięć koło wsi Makoszowy.
Powierzchnia karbonu przykrytego osadami plejstoceńskimi jest tu dość nierówna, co ilustrują załączone przekroje.
W jednym miejscu zaznacza się głęboka rynna o przebiegu wschód — zachód i nachyleniu osi w kierunku zachodnim.
Całkowita długość bruzdy erozyjnej występującej na powierzchni karbonu wynosi ponad 2 km, przy przeciętnej szerokości około 0.5 km.
Cała ta bruzda jest wypełniona osadami morza mioceńskiego.
Należy przypuszczać, że po zasadniczym karbońskim cyklu erozyjnym nastąpiło dalsze intensywne żłobienie powierzchni karbonu,
związane z długotrwałym, spływem wód w kierunku zachodnim. Stykowe partie karbonu z miocenem cechuje daleko posunięty
proces wietrzenia. Charakter osadów mioceńskich wskazuje na różnorodność warunków sedymentacyjnych ówczesnego basenu morza
mioceńskiego. Osady te wykształcone są już to w postaci iłów szarych twardych, częściowo zielonawoszarych plastycznych,
z liczną mikro- i makrofauną morską, już to w postaci iłów pstrych piaszczystych, wśród których spotyka się liczne obtoczone
i częściowo zwietrzałe głazy szarych piaskowców karbońskich.
Wilhelm KRACH — CHARAKTERYSTYKA FAUNISTYCZNA MIOCENU WSI MAKOSZOWY NA GÓRNYM ŚLĄSKU
(z 6 fot.)
Streszczenie : W stropie utworów karbońskich we wsi Makoszowy na Górnym Śląsku występują iły mioceńskie z fauną
należące do piętra dolno-tortońskiego (opolian).
Najniżej w profilu leżą pstre iły z blokami i soczewkami starszych skał i szczątkami skorup ostryg (warstwa 5, 6, 7).
Wyższe warstwy są wykształcone w postaci iłów mniej lub więcej piaszczystych z fauną mięczaków dość głębokiego morza
(warstwa 1—4), na którą składają się głównie przegrzebki, ostrygi i brachiopody (patrz zestawienie fauny). W końcu opisano tu
dokładniej dwie formy przegrzebków wraz z wydzieloną nową odmianą.
Halina SUPNIEWSKA — KRÓTKOPĘDY PSEUDOLARIX AMABILIS REHD. Z PLIOCENU POD HUBĄ W KARPATACH ZACHODNICH
(z 23 fot. i 2 fig. w tekście)
Streszczenie : W oznaczaniu krótkopędów kopalnych z utworów plioceńskich z Huby zachodziły wątpliwości, czy reprezentują one
rodzaj Pseudolarix, czy też rodzaj Larix. Na podstawie porównania cech morfologicznych i anatomicznych ustalono wybitne różnice
między krótkopędami rodzajów Pseudolarix i Lerix. Posługując się otrzymanymi wynikami uznano na podstawie cech morfologicznych
55 okazów na krótkopędy Pseudolarix amabilis Rehd. Anatomicznie zbadano 10 krótkopędów, które wykazały cechy charakterystyczne
dla krótkopędów szyszkowych i płonych Pseudolarix amabilis Rehd.
Wilhelm KRACH — MATERIAŁY DO STRATYGRAFII MIOCENU GÓRNEGO ŚLĄSKA
(z 10 fig. w tekście)
Streszczenie : Podaje się opisy ważniejszych występowań miocenu na terenie Górnego Śląska.
Miocen wykształcony jako iły należy do piętra tortońskiego, przy czym wydzielanie poziomów nie zawsze jest możliwe
ze względu na brak granicznego pokładu gipsów i fauny. Na utwory plejstoceńskie składają się przemyte gliny morenowe
i fluwioglacjał w postaci piasków i żwirów. Najgrubszy pokład iłów plejstoceńskich osiąga 60 m.
Wilhelm KRACH — NOWY PROFIL I FAUNA MIOCENU Z GLIWIC STARYCH NA GÓRNYM ŚLĄSKU
Streszczenie i fragment tekstu : Autor podał z Gliwic Starych profil dobrze odsłaniający poszczególne warstwy miocenu
od iłów morskich z fauną poprzez iły wysładzające się z fauną półsłoną aż do warstw limnicznych z bogatą florą liściową.
Z iłów morskich podano spis wszystkich gatunków znanych dotychczas z tej miejscowości z dołączeniem nowych,
zebranych dzięki przeszlamowaniu iłów.
Wiek iłów morskich jest zgodny z Wieliczką (dolny torton), warstwy półsłone mogłoby odpowiadać tortonowi środkowemu,
górne zaś — tortonowi górnemu.
Obszerniejsze relacje o faunie kopalnej w iłach Gliwic Starych podał Quitzow. Jego praca jednak, ze względów oszczędnościowych
mocno obcięta przez redakcję, a wydana po śmierci autora, nie daje pełnego obrazu ani geologicznych stosunków, ani bogactwa fauny.
Te braki starał się usunąć Grundey ogłaszając w 1927 r. małą pracę paleontologiczną w Gleiwitzer Jahrbuch.
Zasadniczą usterkę tej pracy stanowi bezkrytyczne podejście do poznanych i opisanych przez Quitzowa gatunków,
pochopne a niewłaściwe opisy nowych gatunków oraz niewykorzystanie nowszej literatury.
Obaj wymienieni autorzy ograniczyli się do zebrania makrofauny. Friedberg zwiedzając przygodnie cegielnię w Gliwicach Starych,
podał krótką listę skamieniałości i poczynił uwagi o charakterze i wieku fauny. Zadaniem niniejszej notatki jest opis odsłoniętego
obecnie profilu i uzupełnienie znanych stąd list skamieniałości przez wykorzystanie mikrofauny, wśród której mięczaki są bardzo liczne.
Iły mioceńskie występują w dwóch cegielniach koło Gliwic Starych. Cegielnia, położona na północny zachód od wsi,
jest obecnie zniszczona, a doły ceglane zarośnięte; opis zebranych tutaj skamieniałości podaję łącznie z listą z następnej cegielni...
W cegielni drugiej, położonej na północ od wsi, profil jest odsłonięty przez stale czynny bagier mechaniczny ...
Kazimierz ŁYDKA — MATERIAŁY DO ZNAJOMOŚCI MIOCENU ROZTOCZA
(z 4 fot. i 1 fig. w tekście)
Streszczenie : W okolicach Trzydnika i Dąbrowy występują w stropowej części osadów mioceńskich utwory oolityczne
podścielone iłami marglistymi. Miąższość ich niekiedy przekracza 3 m.
Helena JANICKA-BAŁUT — RODZAJ STEWARTIA W POLSKIM PLIOCENIE
(z 1 fig. w tekście)
Streszczenie : Praca zawiera oznaczenie pięciu torebek nasiennych rodzaju Stewartia pochodzących ze słodkowodnych osadów
plioceńskich Krościenka, Grywałdu i Mizernej. Z owoców tych trzy zostały zaliczone do gatunku Stewartia pseudocamellia Maxim.,
dwa zaś zostały uznane za podobne do gatunku Stewartia malachodendron L.
Streszczenia w jęz. rosyjskim i angielskim
Stan dobry - stosowny do wieku.
Egzemplarz ze zlikwidowanej biblioteki fachowej
jednej z nieistniejących kopalń, posiada nieaktualne pieczęcie i numery
biblioteczne; wzmocnienie wewnętrznych wyklejek z blokiem
książki paskami papieru, niewielkie naddarcie na jednej ze stron;
niewielkie przetarcia krawędzi okładki.
W egzemplarzu zachowała się oryginalna errata.
Nie wysyłam za pobraniem ! |
| |
| |
